39

Cassie wilde op 25 januari naar haar vader. Hij had Up Helly Aa altijd tegelijk met het feest in Lerwick gevierd. Er was dan een groot vreugdevuur op het strand en daarna ging iedereen naar de Haa. Heel anders dan de grote toeristenshow in Lerwick. Dit was een samenkomst van de plaatselijke bevolking. Fran had het plan bij voorbaat van de hand gewezen. Up Helly Aa in Duncans huis was een zuipfestijn. Een feest dat alle andere feesten oversteeg. Hoe kon Duncan de verantwoordelijkheid voor een kind op zich nemen, vooral nu Celia er niet meer was om hem in het gareel te houden?

Het was zondagmiddag en Duncan was met Cassie op bezoek geweest bij een oude oom op Unst. Ze stonden nu voor Frans huis te ruziën, op gedempte toon omdat Cassie binnen televisie zat te kijken.

‘Kom op nou,’ zei Duncan. ‘Ze zal het prachtig vinden. Een beetje afleiding voor alle nare dingen die hier zijn gebeurd.’

‘Dat meen je toch zeker niet.’ Fran was ervan overtuigd dat Duncans Up Helly Aa voor een kind een regelrechte nachtmerrie moest zijn. Ze zag Cassie voor zich, alleen op het strand, angstig opkijkend naar grote, onbekende mensen terwijl Duncan zich vermaakte met zijn vrienden en vriendinnen. De vlammen van het vreugdevuur zouden enge schaduwen op de gezichten werpen. Cassie droomde al genoeg van monsters. ‘Ze zal doodsbang zijn. En jij te dronken om behoorlijk op haar te letten.’

Duncan werd bleek en knipperde met zijn ogen alsof hij een klap in zijn gezicht had gekregen. Fran deed een stap achteruit, verwachtte een woede-uitbarsting, maar toen hij reageerde, was het bijna op fluistertoon. ‘Denk je echt zó slecht over me?’

Vervolgens draaide hij zich om en liep zonder iets te zeggen weg, zelfs zonder naar Cassie te roepen dat hij wegging. Fran keek hem na en voelde zich schuldig. Misschien had ze hem verkeerd beoordeeld. Moest ze hem terugroepen en tegen hem zeggen dat Cassie mocht komen als hij beloofde dat hij goed op haar zou passen? Aan de andere kant had hij altijd geweten hoe hij haar moest manipuleren. Misschien was het zijn bedoeling wel dat ze zich schuldig voelde.

Hij had Cassie blijkbaar al beloofd dat ze met Up Helly Aa naar hem toe mocht want toen ze binnenkwam, was dat het enige waar Cassie het over had. Hij had haar al lekker gemaakt. Hij kon dat, toveren met woorden. Toen Fran haar duidelijk maakte dat het feest niet doorging, kreeg Cassie een ernstige driftaanval. Ze wierp zichzelf op haar bed, snikkend en happend naar adem, totdat Fran begon te vrezen dat ze erin zou blijven. Protesten waren er ook, hysterisch en nauwelijks verstaanbaar tussen de snikken door. ‘Ik kan me nooit meer op school laten zien. Iedereen gaat naar Up Helly Aa. We hebben het schip geschilderd. Jamies oom zit in het Guizer Jarl-gevolg. Wat moet ik tegen ze zeggen? Wat zullen ze van me vinden?’

Het haar dat voor haar gezicht hing was nat van de tranen. Fran streek het van haar wangen en voorhoofd. ‘We gaan naar Lerwick,’ zei ze. ‘We gaan naar de optocht kijken en zien hoe het schip in brand wordt gestoken. Dat is het echte Up Helly Aa. Veel spannender dan een vreugdevuur op het strand bij de Haa.’

Cassie stopte meteen met huilen. Toen volgden er nog een paar laatste theatrale snikken. Fran betrapte zich erop dat ze zich afvroeg of het talent om mensen te manipuleren misschien erfelijk was en of Cassie het van haar vader had meegekregen.

Euan Ross had ook over Up Helly Aa nagedacht, zo bleek. De volgende dag ging Fran bij hem langs nadat ze Cassie naar school had gebracht. Hij zette koffie voor haar en nam haar mee naar de woonkamer met het reusachtige raam dat uitzicht op de baai bood.

‘Volgens de politie had Catherine haar film nog niet af. Ze had om uitstel gevraagd om het vuurfeest te kunnen filmen. Dat zou goed in het thema passen, vind je ook niet?’

Fran vermoedde dat hij aan niets anders had gedacht sinds hij de blocnote en het draaiboek had gevonden. Gedachten over de moord op zijn dochter hadden zich in zijn hersenen gevreten, zorgden ervoor dat hij sliep noch at en dreven hem langzaam maar zeker tot waanzin. Hij had het vel papier met het draaiboek in de keuken opgehangen en toen hij koffie aan het zetten was, had hij zijn blik er niet van kunnen losmaken. Fran wilde hem net vragen of hij niet eens naar een dokter moest, toen hij weer begon te praten.

‘Ik wist dat Catherine naar de bibliotheek was geweest om research naar de oorsprong van Up Helly Aa te doen. Ze was er nogal verbolgen over. Alleen maar mannen in het gevolg, wat voor een onafhankelijke jonge vrouw van deze tijd vreemd moet zijn overgekomen. Het festival schijnt begonnen te zijn als een soort spel. In de achttiende eeuw rolden ze brandende tonnen met teer door de straten van Lerwick om midwinter te vieren. Dat klinkt nogal gevaarlijk. Catherine zou er morgen heen zijn gegaan. We hebben het erover gehad, hoewel ik niet precies begreep wat het met haar film te maken had. Ik vermoedde dat ze meer geïnteresseerd zou zijn in de vreemde incidenten die rond het gebeuren zouden plaatsvinden dan in het spektakel zelf.’ Hij leek weer ten prooi aan zijn eigen gedachten, maar ten slotte draaide hij zich weg van het raam om Fran aan te kijken. ‘Ik ga morgenavond ook naar Lerwick. Ik had tegen Catherine gezegd dat ik erbij zou zijn. Dat was een van de laatste gesprekken die we met elkaar hebben gehad. Misschien vind je het belachelijk, maar ik zie het als een belofte die ik haar heb gedaan. Het zou haar weinig uitgemaakt hebben of ik er wel of niet was, maar ik heb gezegd dat ik er zou zijn, dus ik vind dat ik moet gaan.’

‘Je kunt met ons mee, als je wilt. Ik heb Cassie beloofd dat we gaan. Al haar klasgenootjes praten er al weken over, dus ze zou zich buitengesloten voelen als ze er niet bij was.’

‘Nee,’ zei Euan nadat hij enige tijd had nagedacht. ‘Dat is heel vriendelijk van je, maar ik denk niet dat ik erg prettig gezelschap zal zijn.’

Er viel een ongemakkelijke stilte. Fran had de indruk dat hij op dit moment liever alleen gelaten wilde worden, maar ze geloofde niet dat het goed voor hem was om alleen te zijn met zijn obsessies. Bovendien had ze nog een halve mok koffie voor zich staan en wist ze niet of ze wel kon weglopen zonder hen beiden in verlegenheid te brengen.

‘Wat zijn je plannen?’ vroeg ze ten slotte. ‘Voor de toekomst, bedoel ik. Blijf je hier? Of verkoop je het huis en ga je naar het zuiden?’

‘Ik kan niet zo ver vooruitdenken.’ Hij staarde naar een bootje dat de baai in kwam varen en Fran besefte dat hij op dit moment niet aan andere dingen kon denken. Hij kon zich alleen maar concentreren op de mogelijke betekenis van de opgeschreven woorden van zijn dochter, die misschien haar dood konden verklaren.

‘Denk jij dat inspecteur Perez een intelligent mens is?’ vroeg hij opeens.

Fran dacht even na. ‘Ik heb vertrouwen in hem en denk dat hij de juiste dingen zal doen. Het lijkt er in elk geval op dat hij met een open geest tegenover de zaak staat.’

‘Ik heb hem alle informatie laten zien die we van Catherines film hebben gevonden. De kassabon en wat er achterop geschreven staat. Het draaiboek. Hij heeft nu alles. Ik heb zelf de kopieën gehouden.’

Fran zag hoe moeilijk het voor hem was geweest om afstand van die papieren te doen.

‘Vuur en ijs,’ vervolgde hij. ‘Ik hoop dat de inspecteur de volledige betekenis ervan beseft. Ik heb geprobeerd die aan hem uit te leggen...’

Fran wist niet wat ze moest zeggen. Ze kon niet namens Perez spreken. Ze wist zelf niet eens precies wat Catherine met haar film had willen bereiken. Waarschijnlijk had die helemaal geen betekenis en hing Ross allerlei ingewikkelde theorieën op aan een gedicht en een stuk huiswerk.

Alsof hij het tegen zichzelf had, vervolgde hij: ‘Het vroor op de avond dat Catherine werd vermoord. Er was ijs. Kille, destructieve haat. En morgenavond is het vuurfeest. Het vuur van de passie...’ Fran wachtte totdat hij door zou gaan, maar hij leek te beseffen dat hij maar wat kletste. ‘Het stelt waarschijnlijk niks voor,’ zei hij. ‘Niks geheimzinnigs. Gewoon een excuus voor mannen om rare pakken aan te trekken en zich uit te sloven. En zich daarna met drank vol te gieten.’

Toen Fran zei dat ze zichzelf zou uitlaten, betwijfelde ze of hij haar wel hoorde.